116. "Nie zabijaj" zwierząt? (Wj 20,13)


 

Pytania do Biblii

„Nie zabijaj” zwierząt?

Piąte przykazanie brzmi "Nie zabijaj". Ja ono się ma do żądania przez Boga składania ofiar z zabitych gołębi, synogarlic czy owiec?

Pełen tekst Dekalogu odnaleźć można w dwu miejscach Starego Testamentu: dwudziesty rozdział Księgi Wyjścia oraz piąty – Księgi Powtórzonego Prawa. Mimo że niektóre przykazania zostały zapisane w nieznacznie różniących się formach, interesujący nas zakaz zabijania zgadza się w obydwu przekazach idealnie. W języku hebrajskim użyty tu zostaje czasownik „racah” (resz – cade – het) w formie imperfectum poprzedzonego partykułą negującą "lo’" oznaczającą stały zakaz wykonywania jakiejś czynności.

Użyty w piątym przykazaniu czasownik „racah” pojawia się w Biblii Hebrajskiej 49 razy, a Wj 20,13 jest jego pierwszym użyciem w Starym Testamencie. Ponad połowa wystąpień owego czasownika to określenie zabójcy, który może schronić się w „miastach ucieczki” (zob. np. Lb 35,6; Pwt 4,42). W pozostałych miejscach Biblii używany jest on na określenie nie tyle niezawinionego zabójstwa, co zabójstwa dokonanego ze szczególnym okrucieństwem i bardzo często popełnionego z premedytacją.

Klasyczny słownik języka hebrajskiego biblijnego, autorstwa panów Browna, Drivera oraz Briggsa podaje jako definicję tego czasownika trzy główne znaczenia: „murder” (mordować), „slay with premeditation” (uśmiercić z premedytacją) oraz „assassinate” (dokonać zamachu, zamordować skrytobójczo).

Miejscem „sztandarowym”, w którym użyty zostaje analizowany czasownik jest scena opisująca wydarzenie zagarnięcia przez króla Achaba winnicy Nabota (1 Krl 21,1-16). Izebel finguje przewód sądowy mający na celu skazanie niewinnego człowieka na śmierć, w związku z czym możliwe jest zagarnięcie winnicy. Kiedy zatem Eliasz idzie z posłaniem od Boga do króla Achaba na opisanie sposobu, w jaki zginął Nabot, używa czasownika „racah” (1 Krl 21,19), gdyż Izebel świadomie, z zimną krwią obmyśliła cały plan, zatrudniając fałszywych oskarżycieli zeznających kłamstwo przeciwko Nabotowi.

Kolejnym ważnym wymiarem pola semantycznego owego czasownika jest fakt, że odnosi się on WYŁĄCZNIE do ludzi, nie ma ani jednego odniesienia tego czasownika w Biblii do zwierząt. Dlatego też nie ma żadnego punktu odniesienia między piątym przykazaniem Dekalogu a faktem składnia zwierząt w ofiarach; są to dwie różne czynności, którym towarzyszy inna intencja. Należy odróżnić ponadto czynność zabijania zwierząt chociażby w celu pozyskania pożywienia od składania ich w ofierze. Fakt, że człowiek ma prawo zabijać zwierzęta np. w celu pozyskiwania pokarmu wynika z przyzwolenia, jakiego udzielił Bóg (Rdz 9,3). Owo przyzwolenie podporządkowane jest jednak trosce o naturę, którą ciągle podkreślają autorzy biblijni.

Bartłomiej Sokal

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.