184. Co oznaczają sandały?

 

Pytania do Biblii

Co oznaczają sandały?

Proszę o przybliżenie znaczenia symboliki sandału - w epoce Mojżesza.

Pięcioksiąg, a wraz z nim także Ewangelie, przypisują sandałom szczególne znaczenie, wyjątkową symbolikę. Wynika ona z faktu, że pojawiają się one w dwu ważnych miejscach: gdy mowa jest o Mojżeszu zbliżającym się do płonącego krzewu (Wj 3,5) oraz prawa lewiratu (Pwt 25,9; zob. Księga Rut).

We wszystkich tych miejscach można wskazać wspólne podłoże znaczeniowe sandała, który w tych tekstach oznacza godność człowieka. Przyjrzyjmy się w tym świetle wskazanym perykopom: kiedy powinowaty nie chciał dopełnić prawa lewiratu (polegającego na wzbudzeniu zmarłemu bratu potomstwa i zaopiekowania się bratową), symbolem wiecznej hańby było wyzucie go przez bratową z sandała i splunięcie mu w twarz. Pozbawienie sandała oznaczało odebranie czci i szacunku. Ta infamia była w zamierzeniu prawodawcy przewidziana na wieczne czasy (zob. Pwt 25,10).

Podobne znaczenie symboliki sandała towarzyszy tekstowi opisującemu teofanię na Synaju wobec Mojżesza. Mojżesz zdejmując sandały pozbywa się w ten sposób wszystkich uzyskanych w swoim życiu godności, a zatem przestaje korzystać z przywilejów syna królewskiego i księcia Egiptu, a także przestaje być tylko pasterzem owiec swojego teścia. Staje się nowym człowiekiem i jako odmieniona osoba wraca do swojego teścia, by od razu przekazać mu zamiar wyruszenia na pomoc swoim braciom.

Do opisanego powyżej obrzędu zdjęcia sandałów nawiązują ewangeliści, którzy mówią o Janie Chrzcicielu jako niegodnym rozwiązania Mesjaszowi rzemyka u sandałów. Jan przygotowujący lud na przyjście Chrystusa nie jest Mesjaszem i tej godności nie może Mu odebrać. Bazując na takiej podstawie wskazać można także wyjaśnienie Jezusowego zakazu brania w podróż misyjną sandałów (zob. Mt 3,10; Łk 10,4) – bycie głosicielem Dobrej Nowiny to nie jest stanowisko, które stawia głoszącego na piedestale, ale jest zadaniem, które musi on spełniać w całkowitej pokorze, czyli świadomości swojej małości wobec orędzia Bożego.

Wreszcie ostatnim ważnym miejscem, które mówi o nakładaniu sandałów jest tzw. przypowieść o „synu marnotrawnym”, którą należy precyzyjniej nazwać przypowieścią o miłosiernym Ojcu (zob. Łk 15,11-32). Po powrocie młodszego syna do domu, ojciec obdarza go trzema prezentami: najlepszą szatą, pierścieniem oraz sandałami (15,22). Zwrócić należy uwagę na rozdzielenie, wyznaczenie dwu grup między tymi prezentami: otrzymanie szaty związane jest z wydaniem nakazu sługom, by ją nałożyli na wracającego do domu („przynieście szybko najlepszą szatę i ubierzcie go”). Natomiast pierścień i sandały są mu wręczone, i nie ma tutaj wzmianki o nakazie nałożenia ich przez sługi. Pierścień, który pojawia się w opowiadaniu, oznacza przede wszystkim władzę dziedziczenia, uczestnictwa w życiu domowym, ponieważ tego typu pierścienie zawierały rodową pieczęć. A zatem włączenie do życia rodziny jest to rzecz, której nie mogą dokonać słudzy, ale musi zrobić sam syn. Podobnie należy zatem rozpatrywać symbolikę sandałów: są one symbolem wolności, wyzwolenia ze stanu niewolniczego, do którego młody człowiek sam się zaliczył (zob. 15,15 – „przystał na służbę”). On sam musi zatem odnowić swoją godność wolnego człowieka, w czym nie pomoże mu żaden z ludzi.

Bartłomiej Sokal

A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.