Co się stało z tymi pieniędzmi?
Biblia mówi, ze Judasz wyrzucił pieniądze (Mt 27,5), a potem, że kupił za nie ziemię (Dz 1,18). Skąd taka sprzeczność? Jeśli w ogóle jest to sprzeczność?
Uważny czytelnik Biblii zwróci uwagę na następujący fakt, który zawarty jest w sposobie opisywania wydarzeń z życia Jezusa. O ile praktycznie całe dzieciństwo (oprócz oczywiście kilku opisów w ewangeliach Mateusza oraz Łukasza) oraz młodość zajmuje nieznaczną część całego materiału zawartego w ewangeliach, o tyle historie męki i śmierci Jezusa przekazują wiele drobnych szczegółów i wręcz pozwalają na odtworzenie przebiegu akcji godzina po godzinie. Z czego wynika taki stan rzeczy?
Ewangeliści, oprócz własnej wiedzy na temat Jezusa, korzystali najprawdopodobniej z istniejących już materiałów, które zawierały spisane różne fakty, jak np. mowy Jezusa, przypuszcza się, że jednym z pierwszych tego typu dokumentów, który powstał w młodym Kościele, jest także historia o męce, która bardzo dokładnie relacjonowała wydarzenia ostatnich dni Jezusa. O ile autorzy skupiali się w opisaniu zdarzeń na Jezusie, pozostali bohaterowie opowiadania są zdecydowanie bohaterami drugoplanowymi. Tak jest też z Judaszem.
Co na pewno było wiadome na temat Judasza? Przede wszystkim to, że zdradził Jezusa, natomiast, jak zostało zarysowane w pytaniu, nie było pewności co do tego, jak naprawdę wyglądały jego ostatnie chwile. Wiadomo było także, że dość szybko i gwałtownie umarł. Umarł na tyle szybko, że nie jest on uczestnikiem wydarzeń paschalnych. Natomiast co do szczegółów jego śmierci, w Jerozolimie pierwszych lat po śmierci Chrystusa panowało kilka różnych teorii. Jedną z nich przekazał do czasów współczesnych także Papiasz, który żył na przełomie pierwszego i drugiego wieku po Chrystusie, cytowany przez Apolinarego z Laodycei, mówi, że Judasz został przygnieciony wozem. Dlaczego zatem w Ewangelii Mateusza oraz Dziejach Apostolskich inaczej przedstawiony zostaje los Judasza?
Wynika to najprawdopodobniej z zastosowania innego rodzaju typologii starotestamentowej. Mateusz opisuje śmierć Judasza na wzór śmierci Achitofela (2 Sm 17,23). Podobieństw można wskazać kilka: zarówno Dawid, jak i Jezus zdradzeni przekraczają potok Cedron (2 Sm 15,23); Jezus modli się w Ogrójcu wypowiadając słowa Psalmu 41, który według tradycji żydowskiej powstał w czasie wojny Dawida z Absalomem i Achitofelem; Achitofel był znany jako przyjaciel i towarzysz Dawida, Judasz był jednym z Dwunastu i Jezus nazywa go także swoim przyjacielem (Mt 26,50).
Autor Dziejów Apostolskich zdradza w swoim opisie inspirację tradycjami kultycznymi (Lb 5,21-22) oraz mądrościowymi (Mdr 4,18-19), w których autorzy opisują los bezbożnych.
Podsumowując ten wstęp i przechodząc do szczegółowej odpowiedzi na pytanie dotyczące tego, czy Judasz kupił pole, czy nie, należy zauważyć, w jakich ramach poruszali się autorzy Dziejów Apostolskich oraz Pierwszej Ewangelii. Posiadali oni wiedzę na temat tego, że Judasz umarł oraz że w zamian za pieniądze Judasza zostało nabyte pola. Brakujące informacje wypełnili każdy na swój sposób. Mateusz, który opisał szybką śmierć Judasza, zadanie kupna pola zostawił arcykapłanom, natomiast Łukasz oddaje realizację tego samemu zdrajcy. Łukasz, w Dziejach Apostolskich nie mówi nic o tym, że pole przeznaczone jest na grzebanie cudzoziemców, oraz że jego właścicielem był garncarz. Podając tę informację widzi on wypełnienie proroctwa Jeremiasza (19,11) oraz alegorię garncarza z Jr 18,1-12.
Na tej podstawie należy stwierdzić, że owa rozbieżność jest nie tyle sprzecznością, co raczej wyrazem innej refleksji teologicznej nad tym, co było ewangelistom nie do końca znane. Wyniki owej refleksji nie były identyczne i w związku z tym zaowocowały dwoma różnymi przekazami.
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
